In recents years, it has been noticed that there has great interest in organizational behavior by academics working in accounting. The purpose of the study is to determine whether or not work has been carried out in the fields of organizational behavior for those performing the accounting profession. For this purpose Dergipark and Tr Index were firstly searched by using the keywords “accountant” and “professional accounting”. Among the articles obtained as a result of the survey, those who have the key words about organizational behavior were analyzed. As a result, it was determined that the most studies were conducted on ethics.

Bu çalismanin amaci, bazi finansal ve finansal olmayan parametreler yardimiyla finansal tablolardaki potansiyel hile riskini arastirmaktir. Hile riskinin tespiti için BIST sirketleri içerisinden Benford yasasina uyum kriterine göre kontrol ve risk gruplari belirlenmistir. Hile riskinde etkili olabilecek faktörler olarak; sektör, BIST risk gruplari, bagimsiz denetim firmalarinin büyüklügü, bagimsiz denetim yükümlülügü ve bagimsiz yönetim kurulu üye sayisi olmak üzere bes degisken seçilmistir. Bu amaçla BIST reel sektörde islem gören sirketlerin 2008-2017 yillari için bilanço ve gelir tablolari veri seti olarak alinmistir. Finansal tablolarin Benford yasasina uygunlugunu ölçmek için veri setine Benford analizi uygulanmistir. T-Testi, ANOVA ve TUKEY testleri gruplar arasindaki farklilikarin analiz edilmesinde kullanilmistir. Sonuç olarak, sirket gruplari arasinda hile riski açisindan anlamli farklar belirlenmis dolayisiyla söz konusu degiskenlerin finansal tablolarda hile riskini etkiledigi tespit edilmistir. Sirket sahipleri, muhasebe meslek mensuplari, denetçiler ve vergi otoritesi gibi çevrelerin bu yöntemi kirmizi bayraklari tespit etmek ve denetim hedeflerini seçmek için kullanabilecegi degerlendirilmektedir.

Bu çalismanin amaci, ortaklara dagitilan birinci temettünün, günümüz piyasa sartlarinda ortaklarin minimum getiri beklentisini karsilayip karsilamadiginin arastirilmasidir. Bu dogrultuda nicel veri analizi yöntemi kullanilarak yapilan çalismada, ödenmis sermaye üzerinden sabit oranda ödenen birinci temettü, riski en az olan ve tüm finans piyasalarinda minimum getiri orani olarak kabul gören, “Devlet Iç Borçlanma Senedi” faiz oranlariyla karsilastirilarak analiz edilmistir. Ayrica çalisma kapsaminda, kanun maddesinde öngörülen birinci temettünün sabit yüzde beslik orani, iktisadi fonksiyonlarla dogrulanan “Sermaye-Gelir Orani” açisindan da incelenmistir. Çalisma sonucunda, gerek sirketlerin ödenmis sermayelerinin kayitli degerinin muhasebe açisindan güncellenememesi gerekse dönemsel makroekonomik göstergelerdeki dalgalanmalardan dolayi, ortaklara dagitilan birinci temettünün, sermaye piyasalarinda kabul gören minimum getiriden, ortalama 3 ile 30 kat arasinda daha az oldugu tespit edilmistir. Bu durum, ortaklarin minimum getiri beklentisini karsilamamakla beraber sirketlerin sermaye kaynaklarina ulasmasini zorlastirmakta ayni zamanda sirketleri borçlanmaya itmektedir. Çalisma kapsaminda, bu sorunun çözümü olarak ise, “birinci temettü oraninin, yatirimlarin minimum getiri orani olarak kabul gören, o yilki devlet iç borçlanma senedi faiz oranlarina baglanmasi” önerilmektedir.

Dijitallesme süreciyle birlikte günümüzde toplumsal yasamin ve mesleki gelisimin ulasmis oldugu noktaya bakildiginda bu alanda oldukça ilerlemenin oldugu görülmektedir. Dijital sistemler ve teknoloji, çagimizin gerekliligi olmakla birlikte bu gereklilikten en çok etkilenen meslekler arasinda muhasebe meslegi de yer almaktadir. Dijitallesmeyle birlikte muhasebe meslek mensuplari, sosyal hayatlarinda yasamis olduklari bu degisimi hiç kuskusuz ki mesleklerine de yansitmaktadir. Yaklasik on yil önce var olmayan e-fatura, e-beyanname, e-defter gibi birçok dijital sistem bugünlerde aktif bir sekilde kullanilmaktadir. Bu dogrultuda çalismanin amaci; dijital okuryazarligin teknik, bilissel ve sosyal alt boyutlarinin muhasebe meslegi üzerindeki etkisini incelemeyi içermektedir. Bu nedenle TR90 Bölgesi (Artvin, Giresun, Gümüshane, Ordu, Rize ve Trabzon)’nde faaliyet gösteren 184 muhasebe meslek mensubuna anket uygulanarak bir model olusturulmustur. Modelin test edilebilmesi için yapisal esitlik modeli kullanilmistir. Analiz sonuçlarina göre; dijital okuryazarligin teknik alt boyutunun muhasebe meslegi üzerinde pozitif ve yüksek oranda bir etkisinin oldugu belirtilebilmektedir. Ayrica dijital okuryazarligin bilissel ve sosyal alt boyutlarinin da muhasebe meslegi üzerinde pozitif bir etkiye sahip oldugu ancak teknik alt boyutu kadar yüksek bir orana sahip olmadigi söylenebilmektedir. Analiz sonuçlarina bakildiginda, söz konusu meslek mensuplarinin dijital okuryazarlik konusunda teknik boyutuna bilissel ve sosyal alt boyuttan daha fazla önem verdikleri söylenebilmektedir.

Bu çalismada, dünyada paylari borsada islem gören konaklama hizmetleri, eglence hizmetleri ve yiyecek içecek hizmetleri alt sektörlerinde ve alt sektörlerin dâhil edildigi turizm sektöründe faaliyet gösteren isletmeler örnekleminde maliyet yapiskanligi davranisinin pay getirisine etkisinin tespit edilmesi amaçlanmistir. Satislarin maliyeti, satis ve genel yönetim giderleri ile toplam faaliyet giderleri maliyet yapiskanliginin ayri ayri incelendigi çalisma, 2008-2017 dönemi yillik verilerini kapsamaktadir. Çalismada analizler havuzlanmis en küçük kareler yöntemiyle gerçeklestirilmistir. Çalismada, maliyet yapiskanliginin pay getirisine etkisinin maliyet unsuru ve sektöre bagli olarak farklilik gösterdigi bunun yani sira turist sayilarindaki degisimin eglence hizmetleri sektörü disinda pay getirisinde etkili oldugu saptanmistir.

Arastirmanin amaci, üniversitelerde staj (isbasi egitimi) uygulamasinin gerçeklestirildigi bölümlerden birisi olan Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Zeliha Tolunay Uygulamali Teknoloji ve Isletmecilik Yüksekokulu, Muhasebe ve Finansal Yönetim Bölümünde ögrenim gören muhasebe meslek adayi ögrencilerin stajdan beklentilerinin belirlenmesi ve bu beklentileri gerçeklesme durumlarinin arastirilmasidir. Bu amaç dogrultusunda, Muhasebe ve Finansal Yönetim Bölümü ögrencilerinden 120 kisiye hem staj öncesi hem de staj sonrasi anket uygulandigi için arastirma verileri, hem staj öncesi hem de staj sonrasi ankete gönüllü olarak yanit veren ögrencilerinden elde edilmistir. Arastirma amacina uygun olarak olusturulan hipotezler, 6 boyuta dönüstürülen sorularin ortalamalari alinarak test edilmistir. Arastirma verileri öncelikle Cronbach Alpha Testine tabi tutulmustur. Hipotez testleri Paired Samples T Testi (Bagimli Iki Örnek t-Testi) ile sonuçlandirilmistir. Arastirma sonucunda, olusturulan hipotezden 5’i kabul edilmis, 1’i ise red edilmistir.

Günümüz küresel rekabet ortaminda yatirimcilar karar alirlarken güvenilir ve kaliteli bilgiye ihtiyaç duymaktadirlar. Denetçi, müsteri isletmenin hazirlayip sundugu finansal bilgileri belirli kriterler isiginda denetime tabi tutarak ilgili isletmenin finansal durumu hakkindaki görüsünü bir raporla sunmaktadir. Sunulan bu raporlara dayanilarak alinan kararlarin basarisi da bu raporlarda sunulan bilgilerin kalitesine baglidir. Kaliteli bilgiye olan ihtiyaç bagimsiz denetimde kalitenin önemini arttirmistir. Bagimsiz denetimde kalite ancak, mesleki baglilik düzeyi yüksek, mesleginde gerekli özen ve dikkati gösteren, tarafsiz kalabilen denetçiler ile mümkündür. Bu çalismanin amaci; denetim firmasinin faaliyet alaninin, denetçinin mesleki baglilik düzeyi ve denetimde kalite algi düzeyinde bir farklilik olusturup olusturmadigini tespit etmektir. Çalismada öncelikle bagimsiz denetimde kalite, mesleki baglilik kavramlari ele alinmis, daha sonra aktif denetçilik görevini yerine getiren bagimsiz denetçilerle yüz yüze görüsme yöntemiyle anket uygulanmistir. Elde edilen veriler t-testi ile analiz edilmistir.

Her meslekte oldugu gibi muhasebecilik mesleginde de meslek mensuplarinin uymalari gereken etik kurallar söz konusudur. Muhasebe meslek mensuplari mesleki faaliyetlerini gerçeklestirirken dürüst, tutarli, dogru, tarafsiz ve mesleki davranislarina özen göstermek zorundadir. Muhasebe meslegi açisindan etik; müsteriler, toplum ve diger meslek mensuplari ile olan iliskilerde uyulmasi gereken kurallarin yerine getirilmesidir. Muhasebe meslek etigi, muhasebe meslek mensuplarinin bagimsizligini, kendi kendilerini kontrol etmesini ve dürüstlügünü ifade eder. Bu çalismanin amaci, muhasebe egitimi alan Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi programi ögrencilerinin muhasebe meslek etigi algi düzeylerini tespit etmek ve meslek etigi algilari ile demografik özellikleri arasinda anlamli farkliliklarin olup olmadigini arastirmaktir. Bu amaç dogrultusunda, Agri Ibrahim Çeçen Üniversitesi Agri Meslek Yüksekokulu’nda 2018-2019 Bahar döneminde Muhasebe ve Vergi Programi’na kayitli birinci ve ikinci sinif ögrencilerine anket uygulanarak arastirma verileri elde edilmistir. Verilerin analiz edilmesinde SPSS 22 paket programi kullanilmistir. Verilerin degerlendirilmesinde tanimlayici istatistiksel yöntemleri olarak frekans, ortalama, standart sapma kullanilmistir. Iki bagimsiz grup arasinda niceliksel sürekli verilerin karsilastirilmasinda t-testi, ikiden fazla bagimsiz grup arasinda niceliksel sürekli verilerin karsilastirilmasinda tek yönlü Anova testi kullanilmistir. Anova testi sonrasinda farkliliklari belirlemek üzere tamamlayici post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanilmistir. Sonuç olarak; genel olarak ögrencilerin muhasebe meslek etigi algilamasinin etki düzeyinin orta düzeyde oldugu tespit edilmistir. Ayrica, ögrencilerin meslek etigine yönelik bazi algilari ile demografik özellikleri arasinda anlamli farkliliklar tespit edilmistir.

Bu çalismanin amaci, BIST KOBI SANAYI endeksinde yer alan firmalarin Entelektüel Sermayeleri ile Firma Performanslari arasindaki iliskiyi arastirmaktir. 20013-2015 yillari arasinda BIST’e kayitli, KOBI ölçegindeki firmalarin verileri kullanilmistir. Bu çalismada, Ante Pulic tarafindan gelistirilen Entelektüel Katma Deger Katsayisi (VAIC) yöntemi kullanilmistir. Firma piyasa degeri (MB), aktif devir hizi (ATO), aktif kârlilik (ROA) ve öz sermaye kârliligi (ROE) performans ölçüsü olarak kullanilmistir. Verimlilik ölçüsü aktif devir hizi (ATO), kârlilik ölçüleri için de aktif kârlilik (ROA) ve öz sermaye kârliligi (ROE) kabul edilmistir. Çoklu regresyon ve Korelasyon yöntemi kullanilarak analizler yapilmistir. Bu çalismada, VAIC ve bilesenlerinin KOBI ölçegindeki firmalarda kârlilik üzerinde önemli etkilerinin bulundugu görülmüstür.

BDS 701 Kilit Denetim Konularinin Bagimsiz Denetçi Raporunda Bildirilmesi Standardi, Bagimsiz Denetim Standartlarina eklenen yeni bir denetim standardidir. Türkiye Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartlari Kurumu (KGK) tarafindan yayimlanan ve 09.03.2017 tarihinde yürürlüge giren standarda göre, 2017 yili finansal raporlarinin denetim raporlarinda Kilit Denetim Konulari bölümüne yer verilecektir. Bu çalismada standardin uygulamaya konulmasi ile standart yapicilarin ulasmak istedigi hedeflerle, denetim raporu kullanicilari ve akademik çevrelerce standart hakkinda dile getirilen endise ve çekinceler dikkate alinarak bir anket hazirlanmistir. Anket uygulamasi ile denetim standartlari ve denetçi raporu konularinda bilgisi olan kamu sektöründe bagimsiz dis denetim çalismalarini yürüten denetçilerin, standartla ilgili hedef ve endiseleri ifade eden görüslere hangi oranda katilip katilmadigi arastirilmistir. Sonuçlar katilimcilarin, genel olarak standardin uygulamasinin olumlu sonuçlar dogurmasini beklediklerini, bununla birlikte az da olsa bazi konularda endise ve tereddütlerinin oldugunu göstermektedir.

Günümüz modern üretim ortamlarinda geleneksel maliyet sistemlerinin maliyetleri dogru bir sekilde belirlemede yetersiz kalmasi, yeni yöntemlere olan ihtiyaci arttirmistir. Bu yeni yöntemlerden Kaynak Tüketim Muhasebesi (KTM), kaynak odakli olmasi ve atil kapasite maliyetlerini ürünlere yüklememesi nedeniyle isletmeler için oldukça büyük öneme sahiptir. Bu çalismanin amaci silah sanayisinde faaliyet gösteren bir üretim isletmesinde örnek olay çalismasi yöntemiyle KTM’nin uygulanmasi sonucu isletmenin nasil faydalar saglayacagini ortaya koymaktir. Bu dogrultuda isletmede yapilan uygulamada öncelikle isletmeden elde edilen veriler, kaynak tüketim muhasebesi yöntemiyle analiz edilerek kaynak havuzlari olusturulmustur. Daha sonra KTM sisteminin prensiplerine uygun sekilde dagitimlari yapilarak, atil kapasite ve atil kapasiteye ait maliyet tespit edilmistir. Sonuçta KTM sisteminin, üretim maliyetlerinin daha dogru belirlenmesi, atil kapasite ve buna iliskin maliyetlerin tespit edilmesi suretiyle isletme için önemli faydalar sagladigi ortaya konmustur.

Bu çalismanin temel amaci, lisans düzeyinde muhasebe dersleri alan ögrencilerin bu derslerdeki akademik basarisi ile üniversite giris sinavindaki matematik bilgi düzeyi arasindaki iliskiyi ölçmektir. Bu amaç dogrultusunda Inönü Üniversitesi IIBF Isletme Bölümü 4. sinif ögrencilerinin üniversiteye giriste sergiledikleri matematik performanslari ile muhasebe derslerindeki performanslari arasindaki iliski incelenmistir. Ayni zamanda ögrencilerin muhasebe ders veya derslerindeki basarilarinin izleyen dönemlerde aldiklari diger muhasebe ders veya derslerindeki basarilari ile iliskisi de incelenmistir. Ögrencilerin üniversiteye giris sinavinda yaptiklari Türkçe dersi net sayilari ve orta ögretimdeki basari durumunu yansitan ortaögretim basari puanlari ile lisans egitimi sirasinda aldiklari muhasebe derslerindeki performanslari arasindaki iliskiler de arastirilmistir. Ikili gruplar halinde ele alinan derslerdeki basari arasindaki iliski korelasyon analizi ile tespit edilmeye çalisilmistir. Arastirmanin sonucunda ögrencilerin matematik bilgi düzeyi ile muhasebe derslerindeki basarilari arasinda anlamli bir iliski tespit edilememistir. Ancak farkli dönemlerde alinan muhasebe dersleri arasinda anlamli iliskiler tespit edilmistir.

Bu makalenin amaci, Vergi Usul Kanunu ve Türkiye Muhasebe Standardi 2 çerçevesinde stok kalemlerinin; türleri, stok maliyetinin türleri, finansman giderleri, iskonto, stok degerleme yöntemleri, fireler, maliyetin kapsaminda kullanilan yöntemler, karsilik ayirma, maliyetin ölçüm teknikleri, tarimsal isletmelerin varliklari arasinda yer alan zirai ürünlerin ve hayvanlarin degerlemesi, stoklarin gider olarak kaydedilmesi ve vergi varliginin hesaplanmasi yönünden karsilastirmali olarak incelenmesidir. Ayrica, stoklarin “Finansal Raporlama Standartlarina Uygun Hesap Plani Taslagi”na göre hem Vergi Usul Kanunu (VUK) hem de Türkiye Muhasebe Standardi-2 (TMS-2) çerçevesinde muhasebelestirilmesi ve benzer ve farkli yanlarin ortaya konulmasi da amaçlanmistir.

Iç denetim ve bagimsiz denetim iliskisi, isletmelerin gerek hissedar gerekse daha genis paydas kesiminin haklarini koruyabilmesi ve sürdürülebilir biçimde faaliyet göstermesi açisindan kritik öneme sahiptir. Hem iç denetim standartlarinda hem de bagimsiz denetim standartlarinda bu iliskiye yönelik düzenlemeler bulunmaktadir. Diger taraftan iç denetim ve bagimsiz denetim iliskisine etki eden ve bu iliskiden etkilenen birçok farkli isletme operasyonu ve karari da bulunmaktadir. Bu çalismanin temel amaci, Türkiye’de iç denetim ve bagimsiz denetim iliskisini konu alan lisansüstü tez çalismalarinin içerik analizinin gerçeklestirilerek uluslararasi literatürdeki çalismalar perspektifinde gelecek arastirmalara yol göstermektedir. Bu kapsamda öncelikli olarak modern iç denetim ve bagimsiz denetim fonksiyonlari kavramsal tasarimlari ve iliskili literatür çerçevesinde incelenmistir. Bu inceleme sirasinda özellikle son 10 yilda arastirmacilar tarafindan gerçeklestirilen çalismalar, alt basliklari ve ilgilendikleri iliski türü bakimindan siniflandirilarak sunulmustur. Daha sonra YÖK tez veri tabani yardimiyla iç denetim ve bagimsiz denetim iliskisini konu alan yüksek lisans ve doktora tez literatür taramasi gerçeklestirilmistir. Genel itibariyle Türkiye’deki tez çalismalarinin iç denetimin etkinligi ve kalitesi çerçevesinde bagimsiz denetim süresi ve kalitesine odaklandigi görülmektedir. Bu çerçevede ulusal tez literatürünün agirlikli olarak teorik ya da uygulama bakimindan anket yöntemini tercih ettigi anlasilmaktadir. Uluslararasi literatür incelendiginde ise denetim kalitesi, denetim ücretleri ve denetimin zamanliligi gibi konularin iç denetim biriminin çalismalari, yapisi ve iç denetçilerin özellikleriyle iliskilendirildigi görülmektedir. Bagimsiz denetimin kalitesi, ücretleri ve etkinligiyle ilgili konular özellikle seffaflik raporlamasi çerçevesinde arastirmacilarin da daha fazla veriye erisebilmesi imkâni sebebiyle gelecek çalismalarda degerlendirilebilecek iliski noktalari olarak önerilmektedir.

The effect of corporate governance on business output is unevitable. It is possible to maximize coordination and performance by evaluating the connection between corporate governance and business output correctly. In corporate governance, fairness, reliability, accountability, objectivity and transparency are required to stand out. The primary purpose of this work is to reveal the connection between corporate governance and business output. This is to enable to make a healthier assessment by revealing the positive and negative aspects of the relationship and to provide solutions to the problems that may arise when necessary. It examines corporate governance variables and analyses if they affect on firm performance as measured by return on presence (ROA) and return on equity (ROE). According to the review of literature, we select four corporate governance variables. These are; board members, CEO and chairman, board structure and ownership concentration which assisted as the independent variables and the dependent variable is firm performance. The linear multiple regression was used to assess the connection between corporate governance and firm performance. In this article data for 179 manufacturing firms from ISE are collected from 2018 in order to determine how is the relation between corparate governance and business performance. As a result of the analyzes, it is reach that there is positive and meaningful relation between board members, board structure, ownership concentration and firm performance. But findings from the study show that there is no meaningful relationship between CEO chairman and firm performance.

Vergi mükelleflerinin mali müsavirleri hakkindaki düsüncelerinin tespit edilmesi iki taraf arasindaki iliskinin gelistirilmesine yönelik alginin ortaya konulmasi açisindan oldukça önemlidir. Bu dogrultuda yapilan çalismada, vergi mükelleflerinin mali müsavirlerine yönelik algilari sorgulanmistir. Giresun ilinde çesitli sektörlerde faaliyet gösteren iki yüz mükellefe uygulanan anket sonucu elde edilen veriler SPSS paket programina aktarilarak faktör analizi yapilmistir. Daha sonra olusturulan çesitli hipotezlere non-parametrik testlerden Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testi uygulanmistir. Çalismanin sonucunda, mükelleflerin mali müsavir algilarinin genel anlamda olumlu oldugu, mükellefin algisinda isletmedeki pozisyonu, cinsiyeti, egitim durumu, isletmenin sektörü ve isletmenin faaliyet süresi degiskenleri açisindan anlamli farkliliklar oldugu tespit edilmistir.

Akio Morita, president of Sony emphasized the necessity of joint production with his remarks "No company is an island. In a world where companies are in need of each other should consider ways to work with other firms, if they want to compete in the global market." In the national and international markets, companies that are party to the competition have joint ventures under different names in order to enter different markets, gain cost advantage, share risk and create synergy. One of common types of joint ventures is joint production. Joint production is the production of one or few production processes in an establishment set up in joint with the competitors in the sector in order to reduce production costs. Since competitors carry out one or a few production processes jointly, joint production provides more reduction in production costs in comparison to individualized production costs, and this cost-reducing advantage should have a positive effect on any establishments. Our paper is aimed at examining the feasibility of joint production in brick factories to cut down on production costs and its effect on production costs of Erbaa brick factories in particular. Production processes in brick factories take place in four stages: raw material preparation, pressing, drying and baking. Results of the interviews with factory managers and technical staff, it was found that they could use the advantage of joint production in the raw material preparation stage. For the research, the production costs of the brick factory with 300 tones of tillage capacity per day and the raw material preparation plant with the tillage capacity of 3200 tons per day which can be used by 15 brick factories at different capacity levels were examined. As a result of the research, it is determined that production cost is 6.95 TRY/ ton in case of raw material preparation in individualized factory and production cost is 4.51 TRY / ton in case of joint production.

Vergi Usul Kanunu (VUK), muhasebenin vergi çerçevesinde gelismesine katkida bulunmustur. 2012 yilinda yayimlanan yeni Türk Ticaret Kanunu ile birlikte muhasebenin salt vergi için degil, gerçege uygun, ihtiyaca uygun, karsilastirilabilir bilgi üretmesine yönelik önemli adimlar atilmistir. Bu adimlardan biri de bagimsiz denetim yaptirma zorunluluguna sahip olup tam set finansal raporlama standartlarini uygulamak zorunda olmayan büyük ve orta büyük isletmelerin finansal tablolari için geçerli olan finansal raporlama standardidir. Büyük ve Orta Boy Isletmeler için Finansal Raporlama Standardi (BOBI FRS) 01.01.2018 tarihi ve sonrasinda baslayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere yürürlüge girmistir. Bu çalismanin amaci, finansal varliklarin siniflandirilmasini, ölçülmesini ve muhasebelestirilmesini VUK ve BOBI FRS’ye göre incelemek ve bunlar arasindaki farklari ve benzerlikleri belirlemektir. Bu amaç dogrultusunda ilk olarak finansal varliklara iliskin hükümler VUK ve BOBI FRS’ye göre ayri ayri incelenmis, daha sonra ise konu örnek olay çalismasi yöntemine göre açiklanmistir.

Vekalet teorisi, birbirleri ile isbirligi durumunda olan taraflarin motivasyonlarini, birbirlerini kontrol etme gereksinimlerini, aralarindaki bilgi akisini ve bu akistan kaynaklanan sorunlarin çözümünü ele alan bir teoridir. Ekonomi, yönetim - organizasyon, satis - pazarlama ve muhasebe - finans gibi genis alanda kullanilan, araçsalligi yüksek bir teoridir. Literatür taramasinda vekalet teorisi ve asil-vekil sorunlari ile ilgili uygulamada farkli çalismalarin yapildigi görülmekle birlikte, bu teori kapsaminda vekalet maliyetlerinin neler oldugu ve finansal tablolarda nasil raporlandigini konu edinen bir çalismaya rastlanmamistir. Bu çalismada vekalet maliyetlerinin neler oldugu ve bu maliyetlerin finansal tablolarda hangi kalemler içinde raporlandigi ile ilgili kavramsal bir arastirma yapilmasi amaçlanmistir. Çalismanin sonucunda vekalet maliyeti olarak sayilan kalemlerin zaten isletmenin genel giderleri içinde var oldugu (sütteki kaymak) ama vekalet maliyeti adini ve basligini tasimadigi görülmüstür. Vekalet maliyetlerinin üst yönetime raporlamasi için ayri bir sisteme gerek olmadigi, tüm giderleri içinden süzülüp raporlanmasiyla çözülebilecek bir islem oldugu sonucuna varilmistir. Öte yandan sadece vekalet maliyetlerinin raporlanmasina iliskin ayri bir sistem kurmanin fayda/maliyet ölçütü açisindan anlamli olmayacagi görüsüne ulasilmistir.

Bitcoin ile birlikte son zamanlarda çokça konusulmaya baslanan blockchain teknolojisi; islemlerin gerçeklestirilmesi için bir araci kuruma ihtiyaç duymamasi, bloklardaki islemlerin zincire eklenmesi için agdaki tüm katilimcilarin onayinin gerekmesi, kaydedilen islemlerin degistirilememesi gibi sahip oldugu özellikler nedeniyle gerek kamu gerekse özel sektörü önemli düzeyde etkilemesi beklenmektedir. Yapilan incelemelerde muhasebe ve denetim alaninda bu teknolojinin kullanilmasi ile birlikte sözgelimi hileli finansal raporlamanin önüne geçilmesi, gerçek zamanli muhasebe islemleri, sürekli denetim gibi birçok yarar saglanacagi görülmektedir. Endüstri 4.0 ile birlikte gelisim hizinin oldukça hizli olacagi düsünülen bu teknolojinin muhasebe ve denetim meslegi üzerinde nasil bir etki birakacagi bu çalismanin esas amacini olusturmaktadir. Bu nedenle bu çalismada öncelikle blockchain teknolojisi tanitilmis olup, çalismanin temel amacinin gerçeklestirilebilmesi adina bu teknolojinin muhasebe ve denetim alaninda gösterecegi etkiler detaylica tartisilmistir. Blockchain teknolojisinin gelisimi ile birlikte meslek mensuplarinin islerini daha kolay biçimde gerçeklestirebilecek olmalarina karsilik teknik bilgi düzeyi yüksek meslek mensuplarinin varligina ihtiyaç duyulacaginin da asikâr oldugu söylenebilir.

Isletmenin finansal durumunu ortaya koyan bilgiler, muhasebe sürecine dayali olarak olusturulan finansal tablolardan elde edilmektedir. Dolayisiyla, finansal tablolarin dogrulugu isletmenin tüm paydaslari açisindan oldukça önem tasimaktadir. Ancak, muhasebe manipülasyonu yapilmasi neticesinde finansal tablolarda yer alan bilgiler dogrulugunu yitirmekte ve ilgilileri yanlis yönlendirmektedir. Bu nedenle, muhasebe manipülasyonunun belirlenmesi veya ölçülmesi oldukça önemli bir konudur. Bu çalismada, Beneish TR modeli ile hisse senetleri BIST Kimya, Petrol, Plastik endeksinde islem gören sirketlerin finansal tablolarinda muhasebe manipülasyonu yapilip yapilmadiginin belirlenmesi amaçlanmistir. Çalismanin evrenini olusturan 26 sirketin finansal tablo verileri kullanilarak Beneish TR modeline göre manipülasyon olasiligini ifade eden Mi degerleri hesaplanmis ve standart normal dagilimi ifade etmek üzere Zi degerlerine dönüstürülmüstür. Hesaplanan Zi degerlerine göre, iki sirket uç degerlere sahip oldugundan kapsam disi birakilmistir. 24 sirketten 7’sinin yaratici muhasebe uygulamalari kullanarak muhasebe manipülasyonuna basvurduguna iliskin herhangi kanitin bulunmadigi; 3’ünün muhasebe manipülasyonu yapabileceklerine iliskin bir olasiligin bulundugu; 6’sinin muhasebe manipülasyonu yaptiklarina iliskin ciddi kanitlar bulundugu ve 8’inin ise muhasebe manipülasyonu yaptiklarina iliskin çok ciddi kanitlar oldugu ortaya konulmustur. Bu sonuç, ülkemizde söz konusu sektörde sirketlerin muhasebe manipülasyonuna basvurma olasiliklarinin yüksek oldugunu ve yatirimcilarin kararlarini verirken bunu dikkate almalari gerektigini ifade etmektedir.

Etik kavrami; iyiyi-kötüden, dogruyu-yanlistan, faydaliyi-zararlidan ayiran uyulmasi gereken ilke ve kurallarin bütünü olacak sekilde ifade edilmektedir. Mesleki süphecilik ise mesleki etik çerçevesinde denetçi ve meslek mensubunun finansal tablolarda olusabilecek hata ve hilelerin ortaya çikarilabilmesi için önemlidir. Muhasebede etik ilkelerine sahip olan meslek mensuplarinin güvenilir, yeterli ve bagimsiz karar alabilme ile birlikte kendilerini denetleme özelliklerine sahip olmasi gerekmektedir. Bu noktada mesleki özenin gerektirdigi sorgulayici akil ve septik düsünce dogrultusunda denetim kanitlarinin dikkatli olarak hazirlanmasi önemlidir. Bu çalismada, mesleki süpheciligin etik algisi üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadir. Bu amaca yönelik olarak Usak ilinde faaliyet gösteren Serbest Muhasebeci Mali Müsavir (SMMM) unvanina sahip meslek mensuplarina anket uygulanmistir. Anket uygulamasindan elde edilen veriler; betimleyici analiz, açiklayici faktör analizi, dogrulayici faktör analizi ve yapisal esitlik modeli ile analiz edilmistir. Çalisma sonucunda muhasebe açisindan mesleki süpheciligin mesleki etik degerleri üzerinde ayni yönlü etkisi oldugu bulunmustur.

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), sanayinin uygun görülen alanlarda yapilmasini saglamak, kentlesmeyi yönlendirmek, çevre sorunlarini önlemek, bilgi ve bilisim teknolojilerinden yararlanmak, imalat sanayi türlerinin belirli bir plan dahilinde yerlestirilmelerini ve gelistirilmelerini saglamak amaciyla 4562 sayili Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile kurulmustur. Çalismanin amaci, Organize Sanayi Bölgelerinin muhasebe ve vergi uygulamalarini inceleyerek yöneticilere ve meslek mensuplarina faydali bilgiler sunmaktir. Bu amaç dogrultusunda Düzce ilinde faaliyet gösteren Düzce II. OSB’ye ait muhasebe ve vergi uygulamalari doküman analizi yapilarak ele alinmistir. Yapilan çalismaya göre ülkemizdeki OSB tüzel kisiligi Tekdüzen Muhasebe Sistemine uygun olarak muhasebe kayitlarini yapmasi gerekir. Vergi uygulamalari açisindan OSB’ler, Katma Deger Vergisi, Damga Vergisi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine tabi olmalidir. OSB’lerin tüm faaliyetlerinin ise denetim kurulu, Yeminli Mali Müsavir ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanligi denetçileri tarafindan denetlenmesi gerekir. Ayrica OSB’de faaliyet gösteren isletmelerin bazi vergisel muafiyetlerden, istisnalardan, indirim ve tesviklerden faydalanabilecekleri tespit edilmistir.

Muhasebe temel meslek etik ilkelerinden biri mesleki yeterlilik ve özendir. Ileride meslegi icra edecek ögrencilerin almis olduklari lisans seviyesindeki muhasebe derslerine olan yaklasimlari, meslek ile ilgili bilgi ve uzmanligin edinilmesinde önemlidir. Bu çalisma ile ilk olarak Batman Üniversitesi IIBF Isletme Bölümü ögrencilerinin benimsemis olduklari ögrenme yaklasimlari ile muhasebe mesleginin icrasi için önemli bir unsur olan öz yeterlilik arasindaki iliski belirlenmeye çalisilmistir. Ayrica ögrenme yaklasimlarinin çesitli tanimlayici degiskenler açisindan nasil farklilastigi da iki örneklem T Testi ve tek yönlü Anova Testi ile tespit edilmek istenmistir. Yapilan çalisma sonucunda derin ögrenme yaklasimiyla öz yeterlilik arasinda yüksek pozitif yönlü bir iliski tespit edilmis, ayrica sinif ve ögrenim sekli degiskenleri açisindan yüzeysel ögrenme yaklasiminin farklilastigi görülmüstür.

Zaman temelli faaliyete dayali maliyet sistemi, geleneksel ve faaliyet tabanli maliyet sistemlerinin eksik yanlari dikkate alinarak gelistirilmistir. Bu sistem özellikle faaliyetlere ait maliyetlerin daha dogru sekilde belirlenmesine olanak saglamaktadir. Günümüzde yogun rekabette ayakta kalmak isteyen isletmeler müsteri kârliligina odaklanmaktadir. Müsteri kârlilik analizi, müsteri maliyetlerinin dogru sekilde hesaplanmasini temel almaktadir. Müsteri maliyetlerinin hesaplanmasinda Zaman temelli faaliyete dayali maliyet sistemi gerekli bilgiyi saglayarak dogru maliyet ölçümü yapabilmek için harcanan zaman faktörünü hesaba katmaktadir. Çalismada muhasebe meslek mensuplarinin maliyetleri, zaman temelli faaliyete dayali maliyetleme yaklasimina göre yeniden hesaplanmakta ve bu müsterilerin kârlilik analizi yapilmaktadir. Bu kapsamda faaliyetlerin tanimlanmasi ve faaliyetlere iliskin zamanlarin belirlenmesinde, nitel ve nicel yöntemlerin bir arada kullanilmasini saglayan karma arastirma yönteminden yararlanilmistir. Sonuç olarak, bir hizmet isletmesi olan SMMM’lerin her bir müsterisine iliskin zaman temelli faaliyet maliyetleri hesaplanmis ve bu müsterilerden elde edilen hasilat ile karsilastirilarak her bir müsteriden elde edilen kâr veya zarar tespit edilmistir.

Bilgi teknolojilerindeki gelismelerle birlikte ortaya çikan büyük veri, sirketlerin pazarlama, insan kaynaklari, lojistik gibi pek çok bölümünde kullanim olanagi bulmustur. Günümüzde teknoloji kullaniminin çok büyük bir hizla yayginlasmasi ile beraber özellikle danismanlik hizmeti yapan muhasebe sirketleri de vergi islemleri ve denetim hizmetlerinde büyük veri analizinin kullanimini arttirmis ve teknolojiyi firsat olarak görmeye baslamislardir. KPMG tarafindan 2014 yilinda yapilan bir arastirmaya göre sirket yöneticilerinin %99’u isletme stratejileri açisindan büyük veri analizinin bir sekilde önemli oldugunu, %96’si ise sirketlerinde büyük veri kullanimini arttirmalari gerektigini ifade etmislerdir. Bir denetçi açisindan büyük veri; geleneksel finansal ve finansal olmayan veriler, lojistik veri, sezgi yoluyla elde edilen veri, elektronik postalar, telefon görüsmeleri, sosyal medyadan, bloglardan ve sirket içi ve disindan elde edilen pek çok tipteki verinin toplami olarak ifade edilebilir. Hizmet sirketi konumunda olan bagimsiz denetim kuruluslari büyük veriye ulasmak için farkli bilgisayar destekli yazilimlar kullanmakta ve bu yazilimlar araciligi ile büyük veri analizi yapabilmektedirler. Bilgi ve bilgiden azami düzeyde faydalanmanin kaçinilmaz oldugu günümüz rekabet ortaminda bagimsiz denetim kuruluslari açisindan bu tür yazilimlar is süreçlerini kolaylastirmak ve daha dogru kararlara ulasabilmek adina büyük önem tasimaktadir. Bu çalismanin amaci, muhasebe denetiminde kullanilan denetim yazilimlarinin incelenmesi, karsilastirilmasi ve denetim açisindan eksikliklerin tespit edilmesidir. Içerik analizi, anket ve görüsme tekniklerinin kullanildigi ampirik bulgulara dayali bir arastirma niteligindeki bu çalisma sonucunda elde edilen bulgularin, gelecekte gelistirilecek denetim yazilimlarinda hangi özelliklerin yer almasi gerektigi konusunda yol gösterici olacagina inanilmaktadir.

Bir girisimcinin uzun vadedeki amaci, istikrarli bir büyümenin yani sira sahip oldugu varliklarini korumak ve kârliligini artirmaktir. Bu asamada girisimci, isletmenin önceki dönem finansal verilerinin yardimiyla, gelecege yönelik stratejik finansal öngörülerde bulunarak isletmenin sürekliligine yön verecek finansal planlamalara ihtiyaç duymaktadir. Isletmeler süreklilik kavraminin geregi olarak büyümek ve hayatta kalabilmek için sürekli olarak yenilenmeye muhtaçtirlar. Yeni teknolojileri yakalamak için yeni yatirimlar yapmak ve mevcut yatirim alanlarini genisletmek zorundadirlar. Isletmelerin bu yatirimlari gerçeklestirebilmesi için maliyeti düsük fon kaynaklarina ihtiyaç duyarlar. Fon ihtiyaçlarinin finansmaninda öz kaynaklar disindaki tek alternatif yabanci kaynaklardir. Geleneksel bankacilik ve finans sektöründen saglanan faizli kredilerle birlikte Islami finansman araci olan “sukuk” da alternatif bir finansman aracidir. Islami finans kurumlarindan olan katilim bankaciliginin hizmetlerinden murabaha sukuku, isletmelerin yatirimlarinin finansmanlarinda kullanabilecegi uzun vadeli bir finansman seçenegidir. Vade farkinin kâr payi esasli olarak hesaplandigi murabaha sukukunun TMS 23 Standardina göre muhasebelestirilmesinin incelendigi bu çalismada, standardin içerigi ve esaslari çerçevesinde örnek uygulamaya yer verilerek muhasebe kayitlari yapilmistir.

Risklerin belirlenmesi ve karsi önlemlerin alinmasi faaliyetlerin sürdürebilmesi açisindan göz önünde bulundurulmalidir. Risklerin olumsuz etkileri katlanarak artis göstermektedir. Risklerin belirlenmesi ve bunlara karsi önlem alinma sürecinde iç kontrol sistemi kritik bir noktada yer almaktadir. Iç kontrol sistemi; tüm paydaslardan etkilenen, finansal tablolarin güvenilirligini, varliklarin korunmasini ve yasal düzenlemelere uygunlugunu saglamaktadir. Ele alinan çalismada, iç kontrol sisteminin geçmisten günümüze degisimi, kurulum ve degerleme sürecinde dikkate alinmasi gereken faktörler ve bu süreçte karsilasilan sorunlar ele alinmistir. Ayrica, iç kontrol sistemi ile ilgili teorik çerçevenin özel sektör uygulamalarindaki iç kontrol sistemi ile karsilastirilmasi için Bursa’da faaliyet gösteren bir firma kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmistir. Bu çalismada yari yapilandirilmis görüsme ve doküman incelemesi yöntemi kullanilmistir. Buna bagli olarak firmanin iç kontrol sistemiyle ilgili güçlü ve zayif yanlari ortaya konulmustur.

Diger bütün meslek dallarinda oldugu gibi etik; muhasebe meslegi açisindan da ayri bir önem arz etmektedir. Muhasebe meslek mensuplari kendi çikarlarindan daha ziyade toplumun ve mükelleflerin çikarlarini koruyucu hareket etmekte; karsilastigi muhtemel etik sorunlarini bu bakis açisiyla çözümlemektedir. Muhasebe meslek mensuplarinin mükelleflerin baskisi ile yasadiklari etik ikilemler en fazla vergi konusu ile alakali olarak ortaya çikmaktadir. Vergi konusu sebebiyle muhasebe meslek mensubunu baskilayan mükellefler; çogu zaman muhasebecileri etige aykiri davranislara dahi zorlamaktadirlar. Bu baglamda çalismanin temel amaci; muhasebe çalisanlarinin tavir ve tutumlarinin vergi ahlakina yansimasini tespit etmektir. Bu temel amacin yaninda; muhasebe meslek mensuplarinin baglilik düzeyleri, kanun ve uygulama bilgileri bakimindan etige aykiri davranislarinin vergi ahlakina etkisini tespit etmek de amaçlanmaktadir. Yapilan anket çalismasi ile; elde edilen sonuçlara gore özetle vergi ahlaki faktörünün; cinsiyet, çalisma süresi ve çalisilan sehre göre anlamli degisiklikler içinde oldugu yönündedir.

Bu çalismanin amaci, riskten korunma muhasebesini uygulamayi tercih eden mevduat bankalarinin yillara göre riskten korunmak amaçli türev ürün kullanim oranlarindaki degisimin ve riskten korunmada beklenen etkinlik düzeyinin tespit edilmesidir. Çalismanin Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarinin 2014-2018 yillari arasindaki konsolide finansal tablolari bagimsiz denetçi raporlarinin incelendigi arastirma bölümünde etkinlik ölçümü için rasyo analizi tekniginden yararlanilmistir. Elde edilen bulgular sonucunda yillara göre kur ve faiz düzeylerinde yasanan dalgalanmalarin riskten korunma amaçli türev ürün kullanimini etkiledigi sonucuna ulasilmistir. Etkinlik testi sonucuna göre ise, istenen etkinlik düzeyi içinde bulunmada en basarili mevduat bankalarinin Akbank T.A.S.,QNB Finansbank A.S. ve Türkiye Is Bankasi A.S. oldugu ve Türkiye Garanti Bankasi A.S.’nin ayni basariyi gösteremedigi tespit edilmistir.

Muhasebe hileleri isletmenin tüm paydaslarini etkileyen bir husustur. Devlet, isletme ortaklari, isletme yöneticileri ve diger finansal tablo kullanicilari muhasebe hilelerine maruz kalan paydaslardir. Muhasebe hilesi daha az vergi ödeme, yüksek/düsük kâr açiklama, finansal tablolari makyajlama gibi istekler ile yapilabilmektedir. Türkiye’de en çok basvurulan muhasebe hilesi yöntemi sahte/yaniltici belge kullanimidir. Bu çalismanin amaci, sahte/yaniltici belge kullanimiyla yapilan muhasebe hilelerinin isletme paydaslarina etkilerini ve denetim açisindan hilelerin tespit edilme yöntemlerini ortaya koymaktir. Örnek uygulamada diger çalismalardan farkli olarak birbirini takip eden muhasebe hilelerinin finansal tablolara etkileri gösterilmistir. Ayrica güncel mevzuat göz önünde bulundurularak sermaye hesaplari, stok hesaplari ve kasa bakiyesi üzerinde yapilan muhasebe hilelerinin vergi ziyai olusumuna etkisi yer almaktadir. Çalismanin sonucu olarak, uygulamada yer alan muhasebe hilelerinin tespiti için yapilmasi gereken denetim prosedürleri tartisilmistir.

Yasam kosullari, ihtiyaçlarin degisimi, teknolojik gelismeler ve finansal krizler paranin gelisiminde önemli rol oynamistir. Literatürde, özellikle 2008 yilinda yasanan finansal kriz sonrasinda Bitcoin kripto parasinin dogdugu ifade edilmektedir. Satoshi Nakamoto tarafindan gelistirilen esler arasi nakit sistemi, Bitcoin ile birlikte, kripto varlik, blokzincir ve dagitilmis defter teknolojisi kavramlarinin da gündeme gelmesine neden olmustur. Günümüzde çok sayida kripto varligin mevcut oldugu, kripto varliklarin sayisinda, türünde ve islem hacimlerinde artis oldugu gözlenmektedir. Bu genisleme beraberinde Bitcoin ve diger kripto varliklarin muhasebelestirilmesi konusunu da gündeme getirmistir. Bu çalismada kripto varliklar, kripto varliklarin çesitleri, temini ve mevcut durumu hakkinda bilgi verilmeye, IASB tarafindan kamuoyunun görüsüne sunulan kripto paralarin muhasebelestirilmesine iliskin geçici gündem karari incelenmeye, kripto para disindaki diger kripto varliklarin muhasebelestirilmesi incelenmeye çalisilmistir. IASB kripto paralarin satilmak için elde tutulmasi durumunda IAS 2 Stoklar Standardi kapsaminda, diger hallerde IAS 38 Maddi Olmayan Duran Varlik Standardi kapsaminda degerlendirecegine dair geçici karar bildirmistir. Diger taraftan, kripto para disindaki kripto varliklarin muhasebelestirilmesi için gerekli düzenlemelerin yapilmasi da önerilebilir.

Hazirlanmasi ve uygulanmasi oldukça uzun süren ve maliyetli olan bütçelerin isletmelerde deger yaratma konusunda basarisiz oldugu görüsü, birçok yönetici ve akademisyenin geleneksel bütçelemeye alternatif olusturacak yöntemler aramalarina neden olmustur. 2000’li yillarin basinda ortaya çikan bütçeleme ötesi (beyond budgeting) yaklasimi, bu alternatif yöntemler arasinda en radikal olanidir. Bu çalismanin amaci, geleneksel bütçelemenin “neden” ve “nasil” bu kadar tartisilan bir araç haline geldigi ve bütçeleme ötesi yaklasiminin geleneksel bütçeleme ile ilgili sorunlari çözme konusunda ne kadar etkili oldugunu ortaya koymaktir. Çalismada bütçeleme ötesi yaklasiminin literatür taramasi ve vaka örnekleriyle kavramsal olarak degerlendirilmesi yapilmistir. Ayrica diger çalismalardan farkli olarak bütçeleme ötesi yaklasiminin uygulandigi vaka örneklerine yer verilmistir. Literatür taramasi ve vaka örneklerinden yola çikarak bütçeleme ötesi yaklasiminin kullaniminin oldukça sinirli oldugu ancak döngülü tahminleme, dengeli puan karti ve kiyaslama gibi modern tekniklerle birlikte kullanildiginda isletmelerde etkili bir yönetim modeli olmasi oldukça muhtemeldir.

Fikri mülkiyet haklarinin korunmasi toplumda bireylerin en temel haklarindandir. Çalisan buluslarina dayali fikri mülkiyet haklari dünyada pek çok ülke tarafindan yasal çerçevelerle korumaya alinmistir. Ülkemizde çalisan buluslari neticesinde ortaya çikan fikri mülkiyet haklari 6769 sayili Sinai Mülkiyet Kanunu’nda düzenlenmis ve ardindan 29.09.2017 tarihli ve 30195 sayili Resmî Gazetede yayimlanarak yayimi tarihinde yürürlüge giren “Çalisan Buluslarina, Yüksekögretim Kurumlarinda Gerçeklestirilen Buluslara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çikan Buluslara Dair Yönetmelik” ile açikliga kavusturulmustur. Ilgili literatür incelendiginde söz konusu düzenlemenin büyük ölçüde Almanya’da çalisanlarin ve isverenlerin buluslara dair haklarini ve yükümlülüklerini düzenleyen ‘‘Gesetz über Arbeitnehmererfindungen” (ArbEG) Çalisan Buluslarina Dair Düzenleme’den esinlendigi görülmektedir. Çalismada hizmet bulusu ve serbest bulus kavramlarinin incelenmesinin yani sira, Yönetmelik çerçevesinde çalisan buluslarina dair çalisana ödenecek bedelin hesaplama yöntemleri ele alinmis, örnekler üzerinden detaylandirilmis ve hesaplanan bedelin nasil muhasebelestirilecegi konusu incelenmistir.

Finansal açidan kötü durumda olan fakat kurtulma ümidi bulunan sirketleri ekonomiye kazandirma amaci ile 2003 ve 2004 yillarinda Icra ve Iflas Kanunu’na “iflasin ertelenmesi” maddesi eklenmistir. Ancak iflas erteleme hakkinin kötüye kullanilmasi neticesinde önce olaganüstü hal (OHAL) döneminde yeni iflas erteleme basvurulari kabul edilmemis, daha sonra 7101 sayili “Icra ve Iflas Kanunu ve Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasi Hakkinda Kanun” 15 Mart 2018 tarihinde yürürlüge girmistir. 7101 sayili Kanun’un 62. maddesi ile Ticaret Kanunumuzda degisiklik yapilarak 377. maddede yer alan “iflasin ertelenmesi” maddesi yerine “konkordato” maddesi eklenmistir. IIK’nin 285. maddesine göre; “Borçlarini, vadesi geldigi hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altinda bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapilmak suretiyle borçlarini ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir” denilmektedir. Bu uygulama ile isletmelerin sürekliliginin saglanmasi amaçlanmaktadir. Bu kapsamda çalismanin amaci, konkordato uygulamalarinin isletmelerin sürekliligine olan katkisinin hangi düzeyde oldugunu incelemektir. Bu amaç dogrultusunda Kanun’un yürürlüge girdigi tarihten itibaren konkordatoya basvuran ve konkordato sürecini iflas ederek veya iflas etmeden tamamlayan sirket sayisi belirlenmeye çalisilacaktir. Çalismada ayrica sirketleri konkordato sürecine sürükleyen nedenler incelenecek ve isletmelerin sürekliligini etkileyen riskler ve bunlara getirebilecek kontroller, örnek vaka yardimiyla açiklanmaya çalisilacaktir.

Bu arastirmanin amaci, Türkiye’de ve Dünya’da TFRS/IFRS’yi zorunlu ve gönüllü uygulayan isletmelerde TFRS/IFRS uygulamalarinin muhasebe kalitesi üzerindeki etkisini analiz etmektir. Arastirmada, TFRS/IFRS’nin uygulamaya baslamadan önce (2000-2004) ve sonra (2005-2014) Türkiye ve 25 farkli ülkede listelenmis 5.435 isletmenin istege bagli tahakkuklari karsilastirilmistir. Arastirmada istege bagli tahakkuklarin hesaplanmasinda Düzeltilmis Jones Model’inden faydalanilmistir. Arastirma bulgularina göre; TFRS’yi zorunlu olarak uygulayan Türkiye’de faaliyet gösteren isletmelerin TFRS uygulamalarinin, muhasebe kalitesini pozitif yönde etkiledigi tespit edilmistir. AB ülkeleri kapsaminda yapilan degerlendirmelerde ise IFRS’yi zorunlu olarak uygulayan Fransa, Italya, Polonya ve gönüllü olarak uygulayan Ingiltere ve Isveç’te IFRS uygulamalarinin muhasebe kalitesi üzerinde pozitif etkiye sahip oldugu saptanmistir. Öte yandan gelismis olan ülkeler açisindan yapilan analizde IFRS’yi zorunlu olarak uygulayan ülkelerden sadece Güney Kore’deki isletmeler açisindan IFRS uygulamalarinin muhasebe kalitesini pozitif yönde etkiledigi belirlenmistir. IFRS’yi gönüllü olarak uygulayan gelismekte olan ülkelerden sadece Arjantin’deki isletmeler için IFRS uygulamalari muhasebe kalitesini pozitif yönde etkiledigi tespit edilmistir. Son olarak, bu arastirmanin bazi kisitlari oldugu belirtilmis ve bu konu ile ilgili olarak gelecekte arastirma yapacaklara bazi öneriler sunulmustur.

Bu çalismada muhasebe meslek mensuplarinin karsilastigi sorunlar ve beklentilerinin belirlenmesi amaçlanmistir. Çalismada Mus ve Agri illerindeki toplam 53 muhasebe meslek mensubuna anket uygulanmis, elde edilen veriler yüzde ve frekans dagilimi yöntemi ile analiz edilmis, sorunlar ve beklentiler belirlenmis ve birtakim çözüm önerileri getirilmeye çalisilmistir. Ortaya çikan sonuçlara göre, muhasebe meslek mensuplari, daha düsük bir ücretle defter tutan meslektaslarinin oldugunu ve bunun haksiz rekabeti dogurdugunu, is yüklerinin fazla oldugunu ve ücretlerini zamaninda alamadiklarini belirtmis, Mali Müsavirler Odalari ve Hazine ve Maliye Bakanliginin kendilerine daha çok yardimci olmalarini istemislerdir.

Teknolojik degisim ve dönüsüm, maliyet ve yönetim muhasebesi sistemlerinin degisimini gerektirmis ve çagin gereklerine uygun stratejik maliyet yönetimi yaklasimlari gelistirilmistir. Bu yaklasimlar arastirmada; hedef maliyetleme, faaliyet tabanli maliyetleme, mamul yasam döneminde maliyetleme, kaizen maliyetleme ve kalite maliyetleri olarak siniflandirilmistir. Arastirmanin amaci; imalat sanayi isletmelerinin stratejik maliyet yönetimi yaklasimlarini uygulama düzeylerinin ve yaklasimlarin uygulamasini etkileyen faktörlerin tespit edilmesidir. Amaç dogrultusunda, BIST’te yer alan 181 imalat sanayi isletmelerinin muhasebe yöneticilerine yönelik anket arastirmasi yapilmis, 79 isletmeden cevap alinmistir. Verilerin analizi için, SPSS paket programinda çoklu regresyon analizi yöntemi kullanilmistir. Arastirmadan elde edilen bulgulara göre; BIST imalat sanayi isletmelerinde stratejik maliyet yönetim yaklasimlari olarak, kalite maliyet sistemi, kaizen maliyetleme, faaliyet tabanli maliyetleme, hedef maliyetleme yaklasimlarinin kullanim orani yüksek iken, mamul yasam döneminde maliyetleme yaklasiminin kullanim oraninin oldukça düsük oldugu belirlenmistir. Maliyet sistemleri uygulamalarini etkileyen faktörler; muhasebe deneyimi, yasal düzenlemeler, üst yönetim bakis açisi, ekonomik gelismeler ve teknolojik gelismeler olarak tespit edilmistir.

Bu çalismanin amaci Türkiye’de kurumsal yönetim uyum derecelendirmesi yaptiran firmalarin derecelerinin incelenmesi ve bu hususun ihtiyatli muhasebe uygulamalari ile iliskisinin ortaya konmasidir. Bu çerçevede kurumsal yönetim uyum derecelendirmesi yaptiran ve hisseleri halka açik 64 firmanin 2007-2018 yillari arasi verileri kullanilarak yapilan analiz sonuçlarina göre kurumsal yönetim yapisindaki olumlu gelismelerin ihtiyatli muhasebe uygulamalari ile ters yönlü iliskisi bulundugu, bu hususta yönetim kurulunun en önemli bilesen oldugu sonucuna ulasilmistir. Bunun yani sira kurumsal derecelendirme notlarinin derecelendirme sirketine göre farklilik gösterebildigi, Borsa Istanbul 100 Endeksine dahil olmanin ve imalat, teknoloji, mali sektörlerde faaliyet göstermenin sirketlerin ihtiyatli muhasebe uygulamalari açisindan anlamli etkisi oldugu tespit edilmistir.

Mal ve hizmet üretiminin gerçeklestirilmesinde birbirlerinden ayristirilabilir faaliyetlerin ortaya çikmasi ve bu faaliyetlerin de kaynaklari tüketerek üretim maliyetlerini olusturdugu düsüncesinin temel dayanagi oldugu faaliyet tabanli maliyetleme yönteminin gelistirilmis hali Zaman Esasli Faaliyet Tabanli Maliyetleme yöntemidir. Mal ve hizmete yüklenecek olan maliyetin hesaplanmasinda dagitim anahtari olarak zamani esas alan bu yöntem, gerçeklestirdigi faaliyetlerde önemli ölçüde isçilik zamanini kullanan konaklama isletmelerinin maliyetlerinin daha dogru ve kolay bir biçimde belirlenmesinde etkili ve yararli bir yöntemdir. Bu nedenle yapilan bu çalismada öncelikle ZEFTM yöntemi tanitilmis olup daha sonrasinda bir örnek yardimi ile konaklama isletmelerinde bu yöntemin nasil kullanilmasi gerektigi anlatilmistir.

Isletmelerde varliklarin finansmaninda vergi kaldiraci etkisi nedeniyle borç kullanimi öz kaynaga göre daha fazla tercih edilmektedir. Bu tercih ise isletmelerdeki borcun agirliginin ve finansal olarak kirilganligin artmasina neden olmaktadir. Ancak Türkiye’de 6637 sayili kanunla isletmelerin nakdi sermaye artislari için hesaplanan faiz tutarinin Kurumlar Vergisi matrahindan indirilmesine imkân saglanmistir. “Öz Kaynak Vergi Kaldiraci Etkisi” olarak ifade edilebilen bu uygulamadan isletmelerde verilecek pek çok finansal kararin etkilenmesi beklenmektedir. Çalismanin amaci ise öz kaynak vergi kaldiracinin finansal yönetimin temel politikalarina etkisini ortaya koymaktir. Ilgili çalismada yatirim politikasinin, finanslama politikasinin ve temettü politikasinin öz kaynak vergi kaldiracindan olumlu etkilenecegi sonucuna varilmistir.

Bu çalismanin amaci, sürekli bütçeleme yaklasimini kavramsal olarak ele almak ve uygulama sürecine iliskin bilgi vermektir. Ayrica çalismada sürekli bütçelemenin geleneksel bütçeleme ile mukayesesine ve uygulamadaki kullanim durumuna yer verilmektedir. Sürekli bütçelemenin, gele neksel bütçeleme ile kiyaslandiginda öne çikan iki avantaji: planlamada tutarlilik ve esnekliktir. Literatürde yer alan arastirmalarda sürekli bütçelemenin yaygin biçimde kullanildigi yönündeki bulgularin yani sira kullaniminin oldukça sinirli oldugu yönünde bulgulara da rastlanmaktadir. Öte yandan geleneksel bütçeleme araçlarinin hala yaygin olarak kullanilmakta oldugu, ancak sürekli bütçelemenin gelecekte yayginlasma potansiyeline sahip oldugu yönünde bulgular da vardir.

Milattan sonra sekizinci yüzyilda kurulan ve yerlesik hayata geçis yapan ilk Türk devleti olarak bilinen Uygur Devleti, Islamiyet öncesi kurulan Türk devletleri içinde ticarete en çok yönelen devlet olma özelligine sahiptir. Bu durum ise Uygurlarin gelismis bir mali düzen ve muhasebe bilgisine sahip oldugunun göstergesi olarak kabul edilmektedir. Uygur belgeleri incelendiginde günümüzdeki muhasebe kavraminin “sagis” olarak adlandirildigi görülmektedir. Bu nedenle “Tarihi Belgeler Isiginda Uygurlarda Sagis” olarak basliklandirilan bu çalismada, Uygur dönemi hukuki ve ticari vesikalari isiginda Uygurlarin muhasebe düzeni hakkinda bilgi verilmesi amaçlanmaktadir. Bu amaç dogrultusunda çalismada öncelikle Uygur dönemi ticari ve mali düzeni hakkinda bilgi verilecek, daha sonra bazi hukuki ve ticari belgeler çerçevesinde dönemin muhasebe düzeni ve isleyisi açiklanmaya çalisilacaktir.